Ата-аналарға арналған ұсынымдар
«Кәмелетке толмағандардың зорлық-зомбылықтан қалайша құтылуына болады»
- балаға көшеде немесе үйде жалғыз қалғанда мінез-құлық ережелерін түсіндіріңіз;
- егер балада жақын тұрған адамға қатысты күмән пайда болса, бұл адамнан аулақ кету және бұл адамды алға өткізу керек;
- өзінің сырларын бөлісе алатындай бала үшін дос болу;
- таныстар, туыстар тарапынан оған қатысты жасалған зорлық-зомбылық туралы әңгімені байыпты қабылдау;
- балалардың достарымен және олардың ата-аналарымен қарым-қатынас орнату;
- баланы жалғыз көшеге жібермеу (бала достарымен бірге жүргенде, қылмыс жасау мүмкіндігі төмендейді);
- ата-ана баланың теледидарда қандай бағдарламаларды, сексуалдық және зорлық-зомбылық көріністерін көруді, Интернет арқылы педофилмен тілдесу мүмкіндігін болдырмау үшін Интернетте қандай сайттарға кіретіндігін білуі керек («Қазақтелеком» АҚ «Ата-ана бақылауы» қызметін қосу мүмкіндіктері);
- баланың интернетте өткізетін уақытын бақылау керек, сіздің балаңыз желіде кіммен байланысатыны туралы хабардар болу керек.
Сіздің балаңызға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында мектепте тәрбиешімен, мұғалімдермен, психологпен байланыс орнатыңыз.
«Ата-аналар есте сақтауы қажет!»
Балаңызды құрметтеңіз, басқалардың баланы өз еркіне қарсы бірдеңе жасауға мәжбүрлеуіне жол бермеңіз және өзіңіз жасамаңыз.
Егер сіз көршілердің баласы зорлық-зомбылыққа, ата-аналардың ұрып-соғуына ұшырайтынын білсеңіз, бұл туралы дереу полицияға хабарлаңыз.
Егер сіздің балаңыз күйеуіңіздің (бірге тұратын адамның) оған деген жағымсыз қызығушылығы туралы айтса, оның сөздерін тыңдаңыз, күйеуімен (бірге тұратын адаммен) сөйлесіңіз, баланы онымен жалғыз қалдырмаңыз. Әкесі баласын жыныстық өмірге қатысты қызықтыратын барлық мәселелер туралы сөйлесіп, өзін қалай қорғау керектігін түсіндіруі керек. Анасы қызға ер жынысты адаммен өзін қалай ұстау керектігін, контрацепция туралы түсіндіруі керек.
Егер сіз баланың мінез-құлқындағы оғаштықты байқасаңыз, онымен не мазалайтыны туралы сөйлесіңіз. Ұл баламен тек әкесі сөйлескен дұрыс.
«Отбасында зорлық-зомбылық болған жағдайда не істеу керек?»
- Ең алдымен, баланың заңмен қорғалатын құқықтары бар екенін есте ұстаған жөн!
- Кез келген бала полицияға, прокуратураға, Бала құқықтары жөніндегі уәкілге жүгіне алады.
- Заң бойынша кәмелетке толмаған баланы зорлау туралы іс, егер бұл факт басқа көздерден белгілі болса, өтінішсіз де қозғалуы мүмкін.
